Hoe denkt de Vlaming over liften? Zijn ze veilig? Waarom nemen we wel of geen lift? Zaten we al vaak vast in een lift? Wanneer mogen kinderen alleen de lift nemen? Het allereerste onderzoek naar de liftbeleving en -kennis van de Vlaming geeft antwoord op deze vragen.
In tegenstelling tot onze noorderburen weten we weinig over de liftveiligheid en liftbeleving in Vlaanderen. Daarom zette Liftinstituut in samenwerking met onderzoeksbureau Reputations voor het eerst in ons land een grootschalig onderzoek op. Maar liefst 1.000 Vlamingen werden eind 2023 bevraagd over hun liftbeleving. De resultaten zijn vrij gelijklopend met die uit Nederland, waar het liftgebruik al decennialang onderzocht en gemonitord wordt. Al kunnen we wel stellen dat Nederlanders beduidend angstiger zijn in de lift dan Vlamingen.
Liftgebruik: liever te voet
Geen verrassing: de meeste Vlamingen gebruiken wel eens een lift. Dat doen ze het vaakst in winkelcentra, hotels en andere publieke gebouwen. Toch kiest 14 % er bewust voor om nergens een lift te nemen. De voornaamste reden? Gezondheid! Men verkiest te bewegen en de trap te nemen. Maar ook angst is een reden om nooit in een lift te stappen.
Lift: heel handig maar ook een beetje eng
Vlamingen associëren liften vooral met gemak, snel en vastzitten. De grote meerderheid van de Vlamingen voelt zich oké bij het nemen van een lift. Toch spreekt 21 % van een ongemakkelijk gevoel door de nabijheid of aanwezigheid van andere mensen. 9 % geeft aan zich angstig te voelen.
De meeste respondenten zijn bang dat de stroom zou uitvallen, maar ook de grootte (te klein), ouderdom van de lift en claustrofobie zijn zaken die de Vlaming angstig maken bij het gebruik van een lift.
Vastzitten in de lift
32 % van de Vlamingen zat al minstens 1 keer vast in een lift. In Nederland gaat het om 29 % van de bevolking. De grote meerderheid bleef daar rustig onder en gebruikte de alarmknop. Slechts 4 % van de Vlamingen die ooit vastzat in de lift, ondernam een poging om zichzelf ook effectief te bevrijden.
Toch zou meer dan 1/3 van de Vlamingen proberen zichzelf te bevrijden als ze zouden vastzitten. En 22 % zou een ander proberen te bevrijden uit een lift als er om hulp geroepen wordt.
“Dat zijn wel verontrustende cijfers” zegt John van Vliet, Managing Director van Liftinstituut. “Iemand proberen te bevrijden zonder kennis van zaken is levensgevaarlijk. Gemiddeld duurt het een klein uur alvorens er een monteur komt. Maar je kan sneller helpen, als je hiervoor een training volgt. Zo biedt Liftinstituut als enige in Vlaanderen gerichte opleidingen om veilig en snel mensen uit een lift te bevrijden.”
Kinderen in de lift
Vlamingen zijn best voorzichtig als het op kinderen en liftgebruik aankomt. Nochtans heeft slechts 2 % ooit een liftongeval gehad waarbij een kind betrokken was. Bij ons laat slechts 3 % van de ouders een kind tussen 4 en 6 jaar alleen een lift nemen. In Nederland ligt dat percentage op 24 %. 76 % van de Vlaamse kinderen mag pas tussen 10 en 13 jaar alleen een lift nemen.
Gebrek aan kennis en informatie
85 % van de respondenten acht een gemiddelde Vlaamse lift veilig en geeft daarvoor een score van 7 op 10.
Opvallend is dat slechts 31 % van de Vlamingen weet dat een lift in Vlaanderen periodiek gekeurd en onderhouden moet worden. De lifteigenaar (vaak gedelegeerd aan een conciërge bijvoorbeeld) staat immers wettelijk in voor de veiligheid van een lift. Personenliften mogen halfjaarlijks worden gekeurd op voorwaarde dat de onderhoudsfirma een kwaliteitssysteem (ISO 9001) heeft. Anders moet een personenlift om de drie maanden worden gekeurd.
In tegenstelling tot Nederland is het bij ons niet verplicht om informatie over de volgende keuringsdatum in de lift te hangen. 37 % van de respondenten geeft nochtans aan dat ze onvoldoende geïnformeerd zijn over de inspectie van een desbetreffende lift. 91 % van de respondenten vindt zelfs dat dit verplicht moet worden in België.
Feiten & fabeltjes over liften
28 % van de Vlamingen gelooft dat de zuurstof in een stilstaande lift kan opgeraken.
Dat klopt niet. John van Vliet van Liftinstituut: “Filmregisseurs laten het ons misschien graag geloven, maar er is altijd genoeg zuurstof aanwezig. In de liftschacht waarin de lift naar boven en beneden gaat, is er sprake van een natuurlijke doorstroom van lucht. In de liftkooi, die de liftpassagiers vervoert, zitten vaak onzichtbare ventilatieroosters, waardoor de lucht in de liftkooi gewoon wordt ververst. Zelfs wanneer het maximum aantal liftpassagiers in de liftkooi staat, is er genoeg zuurstof. Daar is rekening mee gehouden bij het ontwerp van de lift.”
35 % denkt dat een stilstaande lift kan neerstorten.
Ook dat klopt niet. Volgens Liftinstituut, wereldwijd expert in liftveiligheid, zorgt een slim beveiligingssysteem ervoor dat de lift nooit naar beneden kan vallen. De liftkooi waarin de liftpassagiers staan, zit sowieso al aan heel veel kabels vast. Er moet echt veel gebeuren, willen die allemaal breken. Kom je onverhoopt toch in een vrije val, dan zorgt de vanginstallatie ervoor dat je niet kunt neerstorten.
14 % van de respondenten gelooft dat het liftalarm niet meer werkt wanneer de stroom uitvalt.
John van Vliet van Liftinstituut: “In bijna alle liften zit een alarmknop en kun je contact opnemen met de storingsdienst. De telefoonlijn daarvoor werkt ook als de stroom uitvalt. Tijdens onze veiligheidskeuringen testen wij trouwens steeds deze werking.”
63 % denkt dat de liftdeuren niet kunnen opengaan tussen twee verdiepingen.
Volgens van Vliet kan dat gebeuren. “Staat de kooi ruim boven de verdiepingsvloer, dan kun je in de schacht vallen. Stap dus niet uit, maar blijf in de lift. Daar ben je safe. Want de lift kan bij het klimmen altijd in beweging komen, zo geraak je klem te zitten.“
Waarom voerde Liftinstituut een onderzoek uit?
Liftinstituut is sinds 1933 actief in Nederland als gerenommeerde en erkende keurder van liften en roltrappen (EDTC). Ondertussen groeide het bedrijf uit tot een wereldwijde expert in liftveiligheid. Sinds 2020 is Liftinstituut ook actief in België als erkend keurder. Omdat er bij ons geen gegevens bestaan over de de lifervaring van de Vlaming, liet Liftinstituut een grootschalig onderzoek uitvoeren.
Meer informatie?
Download het onderzoeksrapport op onze onderzoekspagina.
